پایگاه آمریکایی:
بایدن جسارت داشته باشد، توافق خوب روی میز است
به تحلیل یک پایگاه آمریکایی، در حالی که «فشار حداکثری» آشکارا شکست خورده، به نظر می‌رسد بایدن از ضربه سیاسی برای دادن امتیازات خاص به منظور پیوستن مجدد به برجام می‌ترسد.
به گزارش راهبرد معاصر، پایگاه تحلیلی آمریکایی «ریسپانسیبل استیت کرفت» در مقدمه تحلیلی به قلم «رایان کاستلو» تحت عنوان «بایدن در دام ترامپ در مسئله ایران افتاده»، سناریویی را ترسیم کرد که حدود سه ماه از زمان کنونی گذشته و هنوز مذاکرات بر سر احیای برجام به سرانجام نرسیده است.
در ابتدای این گزارش آمده است: اوت ۲۰۲۲ است و دولت بایدن در حالی که جنگ اوکراین وارد هفتمین ماه می‌شود، همچنان بر این کشور متمرکز است. دولت بایدن و دموکرات‌ها به طور فزاینده‌ای نگران چشم‌انداز تیره خود در انتخابات میان‌دوره‌ای آتی هستند؛ و در ورای این سناریو‌های وحشتناک، ایالات متحده و ایران ماه‌هاست در غیاب توافق هسته‌ای در یک آتش‌بس متشنج عمل می‌کنند.
در این سناریوی ادعایی، «ایران از غنی‌سازی درجه تسلیحات خودداری کرده و در عین حال، تیم بایدن از کاهش یا اجرای سخت تحریم‌های دوران ترامپ که به ارث برده، خودداری کرده است. هنوز هم بحث احیای برنامه جامع اقدام مشترک وجود دارد، اما عملاً در کما است و هرگز احیا نمی‌شود. بایدن و مشاورانش بر این باورند که اگر بتوانند انتخابات میان‌دوره‌ای (کنگره) را موفق پشت سر بگذارند، در نهایت برای حل پرونده مزاحم ایران اقدام خواهند کرد».
به ادعای این گزارش، «اما زمان آن‌ها تمام شده است. اسرائیل با اعلام (قصد برای) ترور قریب الوقوع یک مقام ارشد امنیتی ایران، همتایان آمریکایی خود را غافلگیر می‌کند. مانند زمانی که اسرائیل پس از اولین هفته مذاکرات هسته‌ای چندجانبه در اولین سال ریاست‌جمهوری بایدن در سایت هسته‌ای نطنز خرابکاری کرد، زمان کافی برای بایدن به منظور متقاعد کردن اسرائیل برای توقف عملیات وجود ندارد و در عوض تصمیم می‌گیرد برای واکنش‌های منفی ناشی از آن آماده شود. این ترور، گمانه‌زنی‌ها درباره درگیری‌های منطقه‌ای گسترده‌تر و حتی جنگ جهانی سوم را تحریک می‌کند و بازار‌ها را به سمت بحران سوق می‌دهد، این در حالی است که ایران قول انتقام می‌دهد و تقریباً اعلان جنگ می‌کند».
در ادامه این سناریوی ادعایی آمده است: ایران ابتدا بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را اخراج می‌کند و قصد خود را برای خروج رسمی از معاهده منع گسترش سلاح‌های اتمی و آغاز غنی‌سازی تا سطح درجه تسلیحات اعلام می‌کند. با انتشار گزارش‌هایی مبنی بر آماده‌سازی حملات تلافی‌جویانه ایران به پایگاه‌ها و شرکای ایالات متحده و انتقال ناو‌های هواپیمابر ایالات متحده به خلیج فارس، قیمت بنزین نزدیک به ۶ دلار در هر گالن در سراسر آمریکا افزایش می‌یابد و به اصطلاح شرکای منطقه‌ای (واشنگتن) در خلیج فارس از افزایش تولید برای جبران بحران انرژی خودداری می‌کنند.
به نوشته این رسانه آمریکایی، در چنین شرایطی دولت بایدن که فکر می‌کرد روی مسئله ایران در آستانه انتخابات میان‌دوره‌ای کنترل دارد، حالا باید تصمیم اساسی بین گزینه‌های بدون برد اتخاذ کند. آیا او دستور حملات پیشگیرانه به تاسیسات هسته‌ای ایران را می‌دهد که جرقه جنگ خونین منطقه‌ای و ضربه اقتصادی بیشتر را به دنبال دارد؟ یا اینکه امیدوار است که اوضاع قبل از عبور ایران از آستانه تسلیحات اتمی آرام شود؟
در ادامه این گزارش آمده است: تصور چنین موقعیتی چندان سخت نیست، در صورتی که دولت بایدن و ایران نتوانند آخرین مانع در مذاکرات هسته‌ای را برطرف کنند که در واقع قرص سمی دوران ترامپ است که برای عقب راندن ایران از پایبندی به توافق و جلوگیری از احیای آن به دست یک دولت دموکرات طراحی شده بود؛ بحران می‌تواند از هر جهت جرقه بزند؛ ایران می‌تواند خط قرمز برنامه هسته‌ای خود را نقض کند، یا یک (نیروی) نیابتی وابسته به ایران می‌تواند به نیرو‌های آمریکایی در عراق حمله کند، یا ممکن است درگیری دریایی در خلیج فارس رخ دهد.
با این وجود، در حال حاضر، دولت بایدن در ازای حذف نامگذاری «سازمان تروریستی خارجی» سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، خواستار امتیازات غیرهسته‌ای از ایران است. ایران امتناع می‌کند و بر موضع خود مبنی بر حذف این نام به عنوان بخشی از بازگشت متقابل به پایبندی به توافق هسته‌ای مصر است. نشانه‌های کمی وجود دارد که گزینه‌های مصالحه‌ای هم که دنبال می‌شوند، مورد توجه قرار بگیرند.
به اذعان این رسانه آمریکایی، این یک وضعیت ناامیدکننده برای رئیس‌جمهوری است که مبارزات انتخاباتی خود را با وعده بازگرداندن پایبندی ایالات متحده و ایران به توافق هسته‌ای انجام داد و همچنین از کاهش تأثیر تحریم‌ها بر مردم عادی ایران که در بحبوحه همه‌گیری کووید-۱۹ دست و پنجه نرم می‌کنند، اعلام حمایت کرد. دولت بایدن هرگز زمان یا اراده سیاسی برای حل این بن‌بست را پیدا نکرد که با اولین روز ریاست‌جمهوری‌اش در حالی که نتوانست هیچ حرکتی - نمادین یا غیر آن - برای شکستن رویکرد فشار حداکثری ترامپ انجام دهد، شروع شد.
این گزارش می‌افزاید: از آن زمان به بعد حل بن بست هسته‌ای دشوارتر شده است... در حالی که بایدن تحریم‌ها را پابرجا نگه داشته، برنامه هسته‌ای ایران به طور پیوسته به سطوح جدیدی پیش رفته که با خرابکاری اسرائیل در سال ۲۰۲۱ که بایدن نتوانست آن را متوقف کند، تحریک شده است؛ و اکنون مذاکرات بر روی یک تحریم عمدتا نمادین که صراحتاً قصد داشت در دیپلماسی بایدن مداخله کند، گیر کرده است. احیای برجام همچنان موضعی است که اکثریت قریب به اتفاق مردم آمریکا و گروه دموکرات از آن حمایت می‌کنند، اما با نزدیک شدن به انتخابات میان‌دوره‌ای، عناصر حزب او (بایدن) نسبت به سیاست‌های حول توافق عصبی‌تر می‌شوند، حتی اگر این مبارزه‌ای باشد که بایدن و حامیان او پیروز آن شوند.
در انتهای این گزارش آمده است: ترامپ آتش‌افروزی بود که تلاش کرد توافق هسته‌ای را به آتش بکشد، اما بایدن به جای خاموش کردن آتش، در صحنه جنایت مانده است. نتیجه هر روز محتمل‌تر این است که او هزینه‌های آتش سوزی را به شکل جنگ فاجعه‌بار یا دستیابی ایران به سلاح اتمی بپردازد. برای جمهوری‌خواهان هر دو حالت که یا بایدن آنقدر ضعیف است که نمی‌تواند مانع اتمی شدن ایران شود یا آنقدر بی‌ملاحظه است که جنگی که ترامپ از آن خودداری کرد را دنبال می‌کند، خوشایند خواهد بود؛ این در حالی است که بایدن فقط خودش را می‌تواند مقصر بداند. همه این بلایا قابل اجتناب است. توافق خوبی روی میز وجود دارد اگر بایدن بتواند جرات نجات آن را پیدا کند.
تلاش اروپا برای حصول توافق با سفر مورا به تهران
«انریکه مورا» معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا قرار است فردا (سه‌شنبه) برای آنچه آخرین تلاش اتحادیه اروپا برای نجات برجام خوانده شده، به تهران سفر کند. «جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در مصاحبه اخیر با «فایننشال تایمز» ادعا کرد که او در تلاش به منظور حصول به یک «راه میانه» برای پایان دادن به بن بست موجود در مذاکرات به منظور احیای توافق هسته‌ای برجام است.
«سعید خطیب‌زاده» سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران صبح امروز (دوشنبه) ۱۹ اردیبهشت ماه در نشست هفتگی با خبرنگاران در پاسخ به سؤالی درباره سفر مورا هماهنگ کننده گفتگو‌ها در وین، به تهران گفت: مذاکرات جمهوری اسلامی ایران و ۱+۴ از یک طرف و آمریکا در وین، تا امروز بدون وقفه ادامه داشته است. مکثی در حضور در وین رخ داده، ولی رد و بدل پیام‌ها از طریق هماهنگ کننده گفتگو‌ها در حال انجام است. سفر مورا بعد از تماس تلفنی امیرعبداللهیان و بورل انجام می‌شود. به این معنا نیست که بعد از وقفه‌ای ایشان با پیام جدیدی می‌آید. پیام‌ها به صورت مستمر بین ایران و آمریکا از طریق اتحادیه اروپا در حال رد و بدل شدن است. مورا با آقای باقری مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران ملاقاتی خواهد داشت. البته دستورکار گفتگو‌ها در تهران تقریبا روشن است. امیدواریم بتوانیم بعد از انجام این گفت‌وگوها، نتیجه را بهتر اعلام کنیم.
این دیپلمات ارشد درباره بدعهدی‌های آمریکا نیز گفت: حضور مورا نشان می‌دهد ما گفتگو‌ها را در مسیری که باید انجام شود، همچنان پیگیری کردیم و به رغم اقدامات ضد دیپلماسی که توسط سنا و کنگره انجام شده، ایران و ۱+۴ به مسیر دیپلماسی و دستیابی به توافق خوب و قابل اتکا و پایدار متعهد بوده‌اند. اگر همین امروز آمریکا تصمیم خودش را بگیرد و آنچه از حقوق ملت ایران و جیب ملت ایران برداشته برگرداند و حقوق ضایع شده ملت ایران را بپذیرد و به آن احترام بگذارد می‌توانیم فردای بعد از برگشت مورا به وین بازگردیم و توافق را امضا کنیم. سفر مورا این گفتگو‌ها را در مسیر درستی جلو می‌برد./فارس